Achter de PhD: Digitale privacy versterken met Kartik Chawla

Allerlei handige digitale diensten zijn een integraal en cruciaal onderdeel van ons dagelijks leven geworden. Zozeer zelfs dat ze niet meer weg te denken zijn uit ons leven. Soms gebruiken we deze diensten echter zonder volledig te begrijpen wat ze betekenen voor onder andere onze privacy. Denk bijvoorbeeld aan de cookiebanners die gemeengoed zijn geworden op elke website binnen de Europese Unie. Deze cookiebanners zijn technisch-juridische hulpmiddelen; softwareprogramma’s die moeten voldoen aan de servicevoorwaarden van de uitgever en aan wet- en regelgeving. Ze zijn bedoeld om ons te helpen onze privacy te beschermen en om ons meer controle te geven over de manier waarop onze persoonlijke gegevens worden verwerkt. En toch lezen we deze banners zelden, negeren we ze vaak en zijn ze zelfs een bron van ergernis geworden. Hoe kunnen we gebruikers echt helpen om effectieve controle uit te oefenen over hun persoonlijke gegevens? Kartik Chawla gaat in zijn interdisciplinaire proefschrift in op deze vraag. Hij bestudeerde en ontwierp gebruikersgerichte Privacy Enhancing Tools: software die gebruikers helpt bij het onderhandelen over, controleren op en afdwingen van hun privacyvoorkeuren.

Waarom heb je dit onderzoeksonderwerp gekozen en wat maakt het zo fascinerend?

“Als jurist met een sterke interesse in technologie vind ik het boeiend om te kijken naar beleidsdoelen, zoals ‘gebruikers moeten controle hebben over hun persoonlijke gegevens’, en dan te bekijken wat ze in de praktijk vereisen van juridische, technische en economische systemen en van gebruikers. Voor mij een boeiende en meeslepende uitdaging, en een waarvan ik denk dat die ongelooflijk belangrijk is om in het achterhoofd te houden bij het mondiger maken van digitale actoren in het digitale tijdperk. Niet alleen voor privacy, maar voor allerlei beleidsdoelen – bijvoorbeeld, hoe maken we onze digitale samenleving duurzamer, of hoe maken we consumenten en bedrijven mondiger in het beheren van digitale contracten? En het is een uitdaging die intensieve coördinatie tussen verschillende disciplines en sectoren vereist om effectief aan te pakken.”

Welke uitdagingen ben je onderweg tegengekomen en hoe heb je die overwonnen?

“De grootste uitdaging op mijn pad was de interdisciplinariteit van mijn werk. Het lijkt alsof elke discipline bijna een andere taal spreekt – iedereen gebruikt verschillende termonologie en woordenlijsten. Ik heb het voornamelijk gered dankzij veel geduld, weloverwogen stappen vooruit en de behulpzaamheid van heel veel mensen, en eerlijk gezegd was die reis op zich het helemaal waard.”

Wat is de impact van jouw werk in de echte wereld?

“Als digitale burgers worden onze online interacties steeds vaker bepaald door wat ik ‘Digitally Intermediated Standard Agreements’ noem. Om gebruikers mondiger te maken, is het essentieel om deze overeenkomsten zorgvuldig te ontwerpen en te onderzoeken. Daarbij moet rekening worden gehouden met hun impact op zowel individuen als de samenleving. Dit vraagt om een interdisciplinaire aanpak, waarbij inzichten uit software-engineering, recht, economie en beleid samenkomen.

Privacy en cookies zijn een goed voorbeeld. Ze laten zien hoe technische ontwerpen, gedreven door economische belangen, de controle van gebruikers over hun gegevens sterk kunnen beïnvloeden. Toch is er op dit gebied een gebrek aan interdisciplinair onderzoek.

Mijn onderzoek biedt hiervoor een oplossing. Ik heb een typologie ontwikkeld van controletaken die nodig zijn voor het beheren van persoonlijke gegevens. Daarnaast heb ik de barrières en doelstellingen voor het ontwerpen van privacytools in kaart gebracht en een taxonomie van privacyverbeterende functionaliteiten opgesteld. Deze kaders helpen ontwikkelaars, academici, juristen en beleidsmakers om beter te communiceren. Ze maken het mogelijk om tools te vergelijken met een normatieve standaard.

Mijn werk benadrukt ook het belang van monitoring en handhaving bij het ontwerpen van privacytools, naast de gebruikelijke focus op kennisgeving en toestemming. Op basis van deze inzichten heb ik een nieuwe Privacy Tool gevalideerd. Ik laat zien hoe toekomstig interdisciplinair werk gestructureerd kan worden met behulp van een ontwerpwetenschappelijke methodologie.

Dit raamwerk moet leiden tot gebruiksvriendelijkere privacytools. Deze tools geven gebruikers meer controle over hun persoonlijke gegevens in digitale interacties. Uiteindelijk hoop ik dat mijn onderzoek meer aandacht vestigt op de noodzaak van een doordacht ontwerp van digitaal bemiddelde standaardovereenkomsten.”

Wat zijn je plannen na je PhD?

“Ik ben van plan om mijn interdisciplinaire vaardigheden te blijven inzetten! Ik ben vooral geïnteresseerd in het bestuderen en ontwikkelen van impactgerichte digitale (juridische) assistenten en architecturen, om te proberen het internet een beetje vriendelijker te maken en verschillende actoren te helpen navigeren door complexe data-ecosystemen en juridische systemen. Ik werk sinds kort als Scientist Innovator op de afdeling Data Ecosystems bij TNO, waar ik fascinerend werk mag doen, en ik kijk uit naar wat de toekomst in petto heeft!”